Elmi

رفتارهای فرزندپروری و مراقبت والدینی در ماهی‌ها، علی‌رغم تصور رایج که بسیاری از ماهی‌ها پس از تخم‌ریزی از فرزندان خود مراقبت نمی‌کنند، بسیار متنوع و پیچیده هستند. در واقع، طیف وسیعی از استراتژی‌های مراقبت والدینی در بین گونه‌های ماهی مشاهده می‌شود، از عدم مراقبت تا سرمایه‌گذاری زیاد در حفاظت از تخم‌ها و لاروها. این رفتارها برای افزایش شانس بقای نسل و موفقیت تولیدمثلی حیاتی هستند و اغلب با محیط زیست و زیست‌شناسی خاص گونه سازگار شده‌اند.

در بسیاری از گونه‌های ماهی، به ویژه ماهی‌هایی که تعداد زیادی تخم تولید می‌کنند (مانند کاد و تن)، مراقبت والدینی وجود ندارد. تخم‌ها پس از رها شدن در آب، به حال خود رها می‌شوند و بقای آن‌ها صرفاً به شانس و تعداد بالایشان بستگی دارد. این استراتژی بر اساس این ایده است که با تولید تعداد زیادی فرزند، حداقل تعدادی از آن‌ها زنده خواهند ماند و به بلوغ خواهند رسید، حتی اگر اکثر آن‌ها توسط شکارچیان خورده شوند.

اما در بسیاری دیگر از گونه‌ها، مراقبت والدینی فعال مشاهده می‌شود. این مراقبت می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. برخی گونه‌ها، مانند سیچلایدها، تخم‌ها و لاروها را در دهان خود نگهداری می‌کنند (مراقبت دهانی) تا از آن‌ها در برابر شکارچیان محافظت کنند. گونه‌های دیگر، مانند ماهی‌های خاره‌ماهی، لانه‌هایی را می‌سازند و تخم‌ها را در آنجا نگهداری می‌کنند، و والدین (اغلب نر) وظیفه محافظت از لانه، تهویه آب، و تمیز کردن تخم‌ها را بر عهده دارند تا از رشد قارچ جلوگیری شود.

علاوه بر این، در برخی گونه‌ها، هر دو والد در مراقبت از فرزندان مشارکت می‌کنند، در حالی که در برخی دیگر، تنها یکی از والدین (معمولاً نر) مسئولیت مراقبت را بر عهده می‌گیرد. رفتارهای مراقبت والدینی می‌تواند شامل محافظت فیزیکی در برابر شکارچیان، جابجایی تخم‌ها به مکان‌های امن‌تر، و حتی فراهم آوردن غذا برای لاروها پس از بیرون آمدن از تخم باشد. انتخاب استراتژی مراقبت والدینی در ماهی‌ها به عواملی مانند اندازه بدن، محیط زندگی، و فشار شکارچیان بستگی دارد و نقش مهمی در موفقیت تکاملی گونه دارد.