شوری آب دریا: دلایل و اهمیت آن در چرخه آب
شوری آب دریا (Salinity of Seawater)، به معنای میزان نمک‌های حل شده در آب اقیانوس، یکی از ویژگی‌های بنیادی آب دریا است که به طور میانگین حدود 3.5 درصد (35 گرم نمک در هر لیتر آب) است. این شوری نه تنها بر طعم آب تأثیر می‌گذارد، بلکه نقش حیاتی در چرخه آب (Water Cycle) جهانی، گردش اقیانوسی و زندگی موجودات دریایی ایفا می‌کند. درک دلایل این شوری و اهمیت آن برای فهم دینامیک سیاره ما ضروری است.
دلایل اصلی شوری آب دریا به فرآیندهای زمین‌شناسی و هیدرولوژیکی در طول میلیون‌ها سال بازمی‌گردد. عمده نمک‌های موجود در اقیانوس‌ها، از فرسایش و هوازدگی سنگ‌ها در خشکی‌ها به دست می‌آیند. رودخانه‌ها با جاری شدن به سمت دریا، مواد معدنی و نمک‌های حل شده را از سنگ‌ها و خاک شسته و به اقیانوس‌ها منتقل می‌کنند. با تبخیر آب از سطح اقیانوس (که آب شیرین را به جو بازمی‌گرداند)، نمک‌ها در اقیانوس باقی می‌مانند و به تدریج غلظت آن‌ها افزایش می‌یابد. علاوه بر این، فعالیت‌های آتشفشانی زیردریایی و دریچه‌های گرمابی در کف اقیانوس نیز مواد معدنی و نمک‌هایی را به آب دریا اضافه می‌کنند.
ترکیب شیمیایی نمک‌های موجود در اقیانوس عمدتاً از یون‌های سدیم (Na+) و کلرید (Cl−) تشکیل شده است، که نمک خوراکی (NaCl) را تشکیل می‌دهند. اما سایر یون‌ها مانند منیزیم (Mg2+)، سولفات (SO42−?)، کلسیم (Ca2+) و پتاسیم (K+) نیز به میزان قابل توجهی در آب دریا یافت می‌شوند. این نسبت‌ها در طول زمان نسبتاً ثابت مانده‌اند، زیرا فرآیندهای ورود و خروج نمک‌ها از اقیانوس در تعادل هستند. به عنوان مثال، برخی موجودات دریایی از کلسیم برای ساخت پوسته و اسکلت خود استفاده می‌کنند و نمک‌ها نیز از طریق رسوب‌گذاری به عنوان تبخیرات از اقیانوس حذف می‌شوند.
اهمیت شوری در چرخه آب و اقلیم جهانی بسیار زیاد است. شوری بر چگالی آب دریا تأثیر می‌گذارد: آب شورتر، چگال‌تر از آب شیرین است. این تفاوت در چگالی، همراه با تفاوت دما، نیروی محرکه جریان‌های عمیق اقیانوسی یا گردش ترموهالین است که گرما و مواد مغذی را در سراسر جهان توزیع می‌کند. تغییرات در شوری اقیانوس‌ها، مثلاً به دلیل ذوب شدن یخچال‌های طبیعی و ورود آب شیرین، می‌تواند این سیستم‌های جریان را مختل کرده و پیامدهای جدی بر الگوهای آب و هوایی جهانی داشته باشد. علاوه بر این، شوری بر نقاط انجماد و تبخیر آب تأثیر می‌گذارد و به طور کلی، محیطی منحصر به فرد را برای زندگی موجودات دریایی فراهم می‌کند. بنابراین، شوری آب دریا یک عامل کلیدی در سلامت و عملکرد سیاره ماست.