پلانکتونها: موجودات میکروسکوپی اما حیاتی اقیانوس
پلانکتونها (Plankton)، به مجموعهای از موجودات میکروسکوپی و گاه بزرگتر اما غیرمتحرک (یا با حرکت بسیار محدود) اطلاق میشود که در ستون آب اقیانوسها، دریاها و آبهای شیرین شناور هستند. این موجودات، که شامل فیتوپلانکتونها (گیاهی) و زئوپلانکتونها (جانوری) میشوند، هرچند به چشم نمیآیند، اما نقش بینهایت حیاتی در اکوسیستمهای آبی ایفا میکنند. آنها به معنای واقعی کلمه، پایههای اصلی حیات در اقیانوس هستند.
فیتوپلانکتونها، همانطور که از نامشان پیداست، شبیه به گیاهان میکروسکوپی هستند و از طریق فتوسنتز، نور خورشید را به انرژی شیمیایی تبدیل میکنند. آنها مسئول تولید بیش از نیمی از اکسیژن موجود در جو زمین هستند و به عنوان تولیدکنندگان اولیه، پایه زنجیره غذایی دریا را تشکیل میدهند. بدون آنها، هیچ چیز دیگری در اقیانوس قادر به ادامه حیات نخواهد بود. همچنین، آنها نقش مهمی در جذب دیاکسید کربن از جو و ذخیره آن در اقیانوس ایفا میکنند.
زئوپلانکتونها، شامل طیف وسیعی از جانوران میکروسکوپی و لاروهای موجودات بزرگتر هستند که از فیتوپلانکتونها یا سایر زئوپلانکتونها تغذیه میکنند. آنها به عنوان مصرفکنندگان اولیه و ثانویه، حلقه ارتباطی بین تولیدکنندگان اولیه (فیتوپلانکتونها) و موجودات بزرگتر در زنجیره غذایی هستند. بسیاری از گونههای ماهی و بیمهرگان در مراحل اولیه زندگی خود از زئوپلانکتونها تغذیه میکنند و این امر برای بقای آنها حیاتی است.
سلامت و پویایی جمعیت پلانکتونها به طور مستقیم با سلامت کل اقیانوس و حتی آب و هوای جهانی مرتبط است. تغییرات در دما، اسیدیته آب، یا دسترسی به مواد مغذی میتواند بر جمعیت پلانکتونها تأثیر بگذارد، که این امر به نوبه خود بر زنجیره غذایی دریایی، الگوهای آب و هوایی و حتی ظرفیت اقیانوس برای جذب دیاکسید کربن تأثیر میگذارد. حفاظت از محیط زیست دریایی و کاهش آلودگی، برای حفظ این موجودات کوچک اما بینهایت حیاتی ضروری است.